Yr Her
Mae pandemig y coronafeirws yn peri’r her fwyaf i iechyd cyhoeddus o fewn cof. I geisio arafu ymlediad y feirws, cyflwynodd gwledydd ledled y byd – gan gynnwys y DU – gyfnod o reolau caeth ynghylch cadw pellter cymdeithasol, neu gyfyngiadau symud. Fodd bynnag, oherwydd ehangder digynsail y cyfyngiadau symud, mae’r effeithiau cymdeithasol a seicolegol yn anhysbys. Mae Dr Simon Williams o’r Ganolfan ar gyfer Pobl a Sefydliadau yn Ysgol Reolaeth Prifysgol Abertawe’n arwain prosiect, ar y cyd â chydweithredwyr ym Mhrifysgol Manceinion a Sefydliad Iechyd y Byd, i archwilio barn cyhoedd y DU yn ystod y pandemig.
Y Dull
Mae’r ymchwil yn defnyddio cymysgedd o ddulliau, gan gynnwys arolygon a grwpiau ffocws. Mae cynllun hydredol gan yr ymchwil ac mae’n dilyn carfan o gyfranogwyr drwy’r pandemig, mewn amser go iawn. Dechreuwyd casglu data yn ystod wythnos gyntaf y cyfyngiadau symud ac mae’r broses yn parhau.
Yr Effaith
Mae’r ymchwil yn bwydo i mewn i drafodaethau am agweddau cyhoeddus at y cyfyngiadau symud. Roedd yr ymchwil, sydd wedi cael ei thrafod ar BBC One, BBC Wales a Newyddion y BBC, yn un o’r astudiaethau cyntaf i ddangos bod y cyfyngiadau symud yn cael effeithiau sylweddol ar iechyd meddwl. Meddai Dr Williams: “Mae’r cyfyngiadau symud yn bwysig i arafu ymlediad y feirws ond maen nhw’n cael effaith sylweddol ar iechyd meddwl a lles pobl, yn enwedig y rhai mewn swyddi cyflog isel neu ansicr. Mae angen ymateb cyflym o ran rhaglenni iechyd meddwl er mwyn lleddfu’r effeithiau hyn ar iechyd meddwl.”
