Defnyddio algâu i lanhau allyriadau diwydiant

Yr Her

Mae Carbon Deuocsid (CO₂) a nwyon gwastraff eraill yn cyfrannu at Olion Troed diwydiannol lleol a byd-eang sy’n cael effaith uniongyrchol ar newid yn yr hinsawdd a’r argyfwng hinsawdd sy’n esblygu.

Mae Dr Preedy yn gweithio yn y Sefydliad Ymchwil Diogelwch Ynni (ESRI) ac mae’n rhan o’r prosiect Lleihau Allyriadau Carbon (RICE). Mae ei hymchwil yn canolbwyntio ar ddefnyddio carbon deuocsid gwastraff i helpu i dyfu algâu i gael gwared ar fygdarth gwastraff o ddiwydiannau lleol.

I fynd i’r afael â’r allyriadau, bydd Dr Preedy a’i chyd-ymchwilwyr yn RICE, yn dylunio, yn adeiladu, ac yn defnyddio Bio-burfa Integredig.

Bydd y Bio-burfa’n defnyddio microalgâu (a dyfir ac a gylchredir trwy diwbiau tal a gedwir mewn fframiau) i fwyta nitradau, ffosffadau a CO₂ yng ngwastraff diwydiannol, domestig ac amaethyddol er mwyn cynhyrchu cynhyrchion defnyddiol o werth uchel.

Gall coed a phlanhigion ddal CO₂ ar gyfer ffotosynthesis a gall algâu ddefnyddio’r un broses gan feddu ar y gallu i ddal ac ailddefnyddio hyd at 1.8kg o CO₂ y cilogram o fio-màs algaidd.

Po fwya’r algâu y gellir eu tyfu, mwyaf y CO₂ y gellir ei gasglu o’r allyriadau gwastraff yn ogystal â’r cynhyrchion y gellir eu cynaeafu a’u cynhyrchu o ddeunyddiau’r planhigyn.

_{Mae’r Gweithrediad Lleihau Allyriadau Carbon Diwydiannol (RICE) wedi’i ariannu’n rhannol gan Gronfa Datblygu Rhanbarthol Ewrop trwy Lywodraeth Cymru.} 

Prosesau gwyrddach a lleihau ôl troed Carbon

• Gan mai sicrhau sero allyriadau carbon erbyn 2050 yw’r nod, mae tyfu microalgâu yn gam yn y cyfeiriad cywir tuag at leihau’r allyriadau sy’n cael eu rhyddhau i’r atmosffer, h.y. 1.8kg o CO₂ y cilogram o fio-màs algaidd a chyflawni dyfodol glanach.

Cynhyrchion Gwerth Uchel

• Mae pigmentau’n bresennol mewn microalgâu, megis cloroffyl sy’n gyffredin ymhlith pob planhigyn ond mae rhywogaethau penodol o algâu yn cynnwys pigmentau megis Ffycosyanin sy’n werth tua £72,000 y cilogram.
• Mae algâu a gynaeafir hefyd yn llawn maetholion megis Omega-3 sydd, ar ôl iddo gael ei buro, yn gallu cael ei ddefnyddio i gynhyrchu ystod o faetholion ac atchwanegiadau.

• Gall y gwaith o gynhyrchu cynhyrchion gwerth uchel o’r fath felly weithredu fel cymhelliant i ddiwydiant gan eu galluogi i adennill costau sefydlu cychwynnol ac elwa o’u cynhyrchu.