Er mwyn lleihau faint o garbon deuocsid (CO2) sydd yn ein hatmosffer rydym yn edrych ar dechnegau sy'n ei ddal o'r aer, a'i drawsnewid yn gynhyrchion y gall diwydiant eu defnyddio.
Fodd bynnag, ar hyn o bryd mae’n ddrud iawn, ac mae un cwmni wedi amcangyfrif ei bod hi’n costio $600 i ddal un dunnell o CO2. Mae gan y CO2 sy’n cael ei ddal werth isel ar y farchnad, mor isel â $20 y dunnell.
Er mwyn mynd i’r afael â’r mater cost, mae'r Athro Enrico Andreoli a Dr Jennifer Rudd fel rhan o’r prosiect Lleihau Allyriadau Carbon (RICE), ochr yn ochr ag ymchwilwyr eraill o’r Sefydliad Ymchwil Diogelwch Ynni (ESRI), yn canolbwyntio ar rywbeth sy’n creu mwy o elw ac a fydd yn cyd-fynd â’r economi gylchol yn well. Mae’r tîm yn trosi carbon deuocsid yn gynnyrch masnachol drwy ddefnyddio proses a elwir yn lleihau electrocemegol. Yn y broses hon, caiff CO2 ei ddal a’i adweithio ag ynni adnewyddadwy, gan ei droi’n gynnyrch â gwerth uwch.
Un enghraifft o gynnyrch o’r fath fyddai propanol. Mae propanol yn llosgi mewn ffordd sy’n llawer glanach na phetrol a diesel - ac mae’n rhywbeth y gallem ni ei ddefnyddio efallai mewn ceir yn y dyfodol.
Mae’r Prosiect Lleihau Allyriadau Carbon Diwydiannol (RICE) wedi’i rannu’n rhannol gan Gronfa Datblygu Rhanbarthol Ewrop drwy Lywodraeth Cymru.
Mae Dr Andreoli a Dr Rudd wedi defnyddio’r dull uchod i greu amrywiaeth o gynnyrch gwahanol a defnyddiol, gan gynnwys propanol, sydd â gwerth uchel.
Mae’r dull hefyd yn caniatáu newid CO² yn gynnyrch megis asid fformig, y gellir ei ddefnyddio fel cynnyrch glanhau ac asid asetig, sy’n gyfrwng piclo.
Cynnyrch gwerth uchel arall o’r broses adweithio hon yw ethylîn, sy’n sail i boly(ethylîn), un o’r plastigion a ddefnyddir mwyaf. Mae’r potensial i ddefnyddio ethylîn cyffredinol o garbon deuocsid (CO²) yn enfawr, gan y gellid defnyddio biliwn o dunelli o garbon deuocsid a ryddheir bob blwyddyn.
Mae Dr Rudd hefyd yn arwain prosiect rhyngddisgyblaethol sy’n ennyn diddordeb myfyrwyr cyfnod allweddol 3 yn eu hallyriadau carbon eu hunain ac mae bellach yn Uwch Ddarlithydd yn yr Ysgol Reolaeth yn arbenigo mewn addysg newid hinsawdd ac economi gylchol.
