Digwyddiadau Blaenorol

Dydd Iau 14eg Ionawr

Yn ystod y digwyddiad ar-lein arbennig hwn bydd Max Porter yn siarad am ei yrfa fel golygydd, gwerthwr llyfrau ac ysgrifennydd o Brydain a dderbyniodd glod gan feirniaid, cyn trafod newidiadau yn ffurf y nofel Seisnig, mythau a ffurfiau modern, ei waith mwyaf poblogaidd a’i ymagwedd at ysgrifennu a’r berthynas rhwng llenyddiaeth a llythrennedd. Bydd y digwyddiad yn cynnwys darlleniadau arbennig gan Max o’i waith arobryn Grief is the Thing with Feathers a Lanny, yn ogystal â’i lyfr newydd The Death of Francis Bacon, 'an attempt to write as painting, not about it'.

Mewn sgwrs â Dr Elaine Canning, Pennaeth Ymgysylltu a Datblygu Diwylliannol ym Mhrifysgol Abertawe.

Mae’r awdur arobryn, Max Porter, yn un o ysgrifenwyr mwyaf gwreiddiol ac arloesol Prydain. Enillodd nofel gyntaf Max, Grief Is the Thing with Feathers, Wobr Ryngwladol Dylan Thomas, Wobr Awdur Ifanc y Flwyddyn The Sunday Times/Peters, Fraser + Dunlop, Europese Literatuurprijs a Gwobr Darllenwyr BAMB. Cyrhaeddodd restr fer Gwobr Llyfr Cyntaf The Guardian a Gwobr Goldsmiths. Cafodd ei chyfieithu i 29 o ieithoedd. Bu addasiad llwyfan Enda Walsh gyda Cillian Murphy yn y brif rôl ar daith yn 2019. Roedd ail nofel Max, Lanny (Faber 2019) yn un o ddeg gwerthwyr gorau’r Sunday Times ac wedi cyrraedd y rhestr hir ar gyfer Gwobr Booker 2019. Bydd ei drydydd llyfr y mae disgwyl mawr amdano, The Death of Francis Bacon, yn cael ei gyhoeddi gan Faber ym mis Ionawr 2021. Mae Max yn byw yng Nghaerfaddon gyda’i deulu.

‘It’s hard to express how much I loved Lanny. Books this good don’t come along very often. It’s a novel like no other, an exhilarating, disquieting, joyous read. It will reach into your chest and take hold of your heart. It’s a novel to press into the hands of everyone you know and say, read this.’ - MAGGIE O’FARRELL

A luminous reading experience - (Grief is the Thing with Feathers) (TLS)

An agile, life-affirming account of mourning. (Grief is the Thing with Feathers) (Sunday Times)

Mae’r digwyddiad hwn yn rhan o Raglen Pontio Creadigol rhwng y Deyrnas Unedig a Rwsia 2020-21 a drefnwyd gan Adran Ddiwylliannol ac Addysg Llysgenhadaeth Prydain ym Mosgo gyda chefnogaeth y Swyddfa Dramor, y Gymanwlad a Datblygu.

Gweinidogaeth Diwylliant Ffederasiwn Rwseg
Sefydliad Llenyddiaeth ac Ysgrifennu Creadigol Maxim Gorky Moscow

‘Anna Karenina: Screen Adaptations of the Novel’ - Andrey Gelasimov


Dydd Mercher 20fed Ionawr  | 2yp-4yp

Gwnaed yr addasiad cyntaf ar y sgrin o “Anna Karenina” ar ddechrau’r 20fed ganrif. Ers hynny mae’r nofel Rwsiaidd hon wedi dod yn un o’r ffynonellau mwyaf poblogaidd i ffilmwyr ledled y byd gymryd ysbrydoliaeth ohoni. Roedd yr actoresau harddaf a mwyaf chwedlonol ynghlwm wrth roi gwedd weledol i’r cymeriad trawiadol a dioddefus hwnnw a grëwyd gan Leo Tolstoy bron i ganrif a hanner yn ôl. Yn ystod ein sgwrs byddwn ni’n ceisio deall beth yw’r rhesymau sy’n esbonio pam mae’r atyniad wedi parhau cyhyd ac i wneud hyn, byddwn ni’n cymharu fersiynau gwahanol o'r ffilm â’i gilydd ac yna â’r nofel ei hun.

Mae’r digwyddiad hwn yn rhan o Raglen Pontio Creadigol rhwng y Deyrnas Unedig a Rwsia 2020-21 a drefnwyd gan Adran Ddiwylliannol ac Addysg Llysgenhadaeth Prydain ym Mosgo gyda chefnogaeth y Swyddfa Dramor, y Gymanwlad a Datblygu.

Gweinidogaeth Diwylliant Ffederasiwn Rwseg - Sefydliad Llenyddiaeth ac Ysgrifennu Creadigol Maxim Gorky Moscow

COFRESTRWCH YMA

26ain Ionawr 2021

Yn y digwyddiad ar-lein arbennig hwn, bydd panel o arbenigwyr ym maes ffuglen droseddol, ysgrifennu nofelau cyffrous a'r Gyfraith yn trafod y croestoriad rhwng ffuglen droseddol a'r gwir cyfreithiol.  Beth yw'r berthynas rhwng ffuglen droseddol a throsedd wirioneddol? I ba raddau y mae'n rhaid i'r awdur nofelau ditectif ddod yn arbenigwr cyfreithiol? Sesiwn llawn gwewyr sy'n canolbwyntio ar ffuglen droseddol Ewropeaidd yng nghwmni'r bargyfreithiwr amlwg a Phennaeth Ysgol y Gyfraith Hillary Rodham Clinton Prifysgol Abertawe, yr Athro Elwen Evans CF, ynghyd â Philip Gwynne Jones, a anwyd yn Abertawe sy'n awdur y nofelau trosedd hynod lwyddiannus "Nathan Sutherland" (a leolir yn Fenis) a'r cyfieithydd a'r golygydd Dr Kat Hall, arbenigwr mewn nofelau cyffrous Almaenaidd a chrëwr 'Mrs Peabody Investigates.' Mewn sgwrs â'r Athro D.J. Britton, Dramodydd a Phennaeth Llenyddiaeth Saesneg ac Ysgrifennu Creadigol ym Mhrifysgol Abertawe.

Y Panelwyr

Mae'r Athro Elwen Evans CF yn Ddirprwy Is-ganghellor ac yn Ddeon Gweithredol ar gyfer Cyfadran y Dyniaethau a'r Gwyddorau Cymdeithasol. Mae hi hefyd yn gyfrifol am bortffolio Iaith a Diwylliant Cymraeg y Brifysgol.

Astudiodd Elwen y Gyfraith yng Ngholeg Girton Caergrawnt gan raddio â dosbarth cyntaf dwbl: M.A. (Cantab). Roedd hi'n ffodus i dderbyn amrywiaeth o ysgoloriaethau gan ei Choleg, ei Phrifysgol a'i chorff proffesiynol. Ar ôl graddio, mynychodd Ysgol y Gyfraith Ysbytai'r Frawdlys a chafodd ei galw i'r Bar yn Ysbyty Gray ym 1980. Fe’i penodwyd yn Gwnsler y Frenhines yn 2002. Mae Elwen wedi mwynhau gyrfa lwyddiannus iawn fel bargyfreithiwr gan ddewis ymarfer yng Nghymru yn bennaf. Mae hi wedi ymgymryd ag amrywiaeth eang o waith cyfreithiol, gan arbenigo mewn cyfraith trosedd ar lefelau treial ac apeliadau. Mae ei gwaith wedi cynnwys llawer o achosion difrifol, cymhleth, sensitif a phroffil uchel, megis arwain y tîm erlyn yn achos April Jones a'r tîm amddiffyn yn achos trychineb Glofa Gleision. Mae hi'n Gofiadur Llys y Goron ers cael ei phenodi yn 2001. Bu'n Bennaeth Iscoed Chambers am dros 15 mlynedd, gan ymddiswyddo adeg ei phenodi ym Mhrifysgol Abertawe. Mae hi'n Feinciwr yn ei Hysbyty, cafodd ei hanrhydeddu gan Orsedd y Beirdd am ei gwasanaethau i'r Gyfraith yng Nghymru a bu'n Gomisiynydd y Comisiwn ar Gyfiawnder yng Nghymru. Mae hi wedi gwasanaethu ar amrywiaeth eang o gyrff a phwyllgorau allanol, gan adlewyrchu ei meysydd profiad a diddordeb proffesiynol. Yn 2018, cafodd ei chynnwys ymhlith y 10 uchaf ar restr yn dathlu 100 o fenywod mwyaf ysbrydoledig Cymru.

Ymunodd Elwen â Phrifysgol Abertawe yn 2015 pan gafodd ei phenodi'n Bennaeth Coleg y Gyfraith a Throseddeg lle mae hi wedi cefnogi’r Coleg  i dyfu a thrawsnewid yn ganolfan gyffrous a dynamig ar gyfer dysgu, addysgu, ymchwil, effaith ac ymgysylltu. Heddiw, cydnabyddir bod Ysgol y Gyfraith Hillary Rodham Clinton y Brifysgol ar flaen y gad o ran arloesi ym maes addysg ac ymarfer y gyfraith.

Ym mis Hydref 2020, penodwyd Elwen i'w rôl  newydd - Dirprwy Is-ganghellor a Deon Gweithredol ar gyfer Cyfadran y Dyniaethau a'r Gwyddorau Cymdeithasol.

Ganwyd Philip Gwynne Jones yn Abertawe ym 1966, a bellach mae ef yn gweithio fel ysgrifennydd, athro a chyfieithydd yn Fenis. Ei nofel gyntaf, 'The Venetian Game', oedd Nofel Gyffrous Waterstones y Mis ar gyfer mis Mawrth 2018, a nofel lwyddiannus ymhlith y 5 Orau yn ôl y Times.Mae ei nofel ddiweddaraf, 'Venetian Gothic' bellach ar gael, ac mae pedair nofel ychwanegol ar y gweill.Mae ef wedi ysgrifennu ar gyfer y Sunday Times a'r Big Issue, ac mae ef yn westai cyson ar BBC Radio Wales. Yn ei amser hamdden mae ef yn mwynhau coginio, celf, cerddoriaeth glasurol ac opera; ac yn achlysurol gellir ei weld a'i glywed yn canu bas gyda'r Cantori Veneziani. Cyhoeddwyd Philip gan Little,  Brown dan yr argraffnod Constable. 

Mae Dr Kat Hall yn gyfieithydd ac yn olygydd. Mae hi'n Gyswllt Ymchwil Er Anrhydedd mewn Ieithoedd Modern ym Mhrifysgol Abertawe, lle bu'n gweithio fel darlithydd am flynyddoedd lawer. Mae hi'n olygydd Crime Fiction in German: Der Krimi (UWP 2016) ac mae'n cynnal y blog ditectif ‘Mrs Peabody Investigates’. Ar hyn o bryd, mae hi'n cyfieithu Punishment gan Ferdinand von Schirach, bargyfreithiwr o'r Almaen sydd bellach yn nofelydd ditectif.

Mae’r digwyddiad hwn yn rhan o Raglen Pontio Creadigol rhwng y Deyrnas Unedig a Rwsia 2020-21 a drefnwyd gan Adran Ddiwylliannol ac Addysg Llysgenhadaeth Prydain ym Mosgo gyda chefnogaeth y Swyddfa Dramor, y Gymanwlad a Datblygu.

Gweinidogaeth Diwylliant Ffederasiwn Rwseg
Sefydliad Llenyddiaeth ac Ysgrifennu Creadigol Maxim Gorky Moscow

28ain Ionawr 2021

Crynodeb o Lyfrau
Yn sgîl nifer o ryfeloedd crefyddol trychinebus, mae Duw wedi’i wahardd. Wrth i’r eira gwympo, mae menyw ifanc – Jem – yn cyrraedd Underhill. Mae’r gymuned ddiarffordd ac ynysig yn rhoi lloches iddi, ond yn ddiarwybod iddyn nhw bydd hyn yn cychwyn cyfres o ddigwyddiadau fydd yn peryglu’u bodolaeth a’u heinioes. Mae Jem yn rhoi gwybod i’r gymuned bod Duw wedi’i hanfon i Underhill i baratoi’r pentrefwyr at gyflawni perwyl dinistriol ac ysgubol. Mae rhai o’r farn mai proffwyd yw hi ac maen nhw’n herio’r gyfraith er mwyn ymuno â’i chrefydd, sef Edafedd Duw. Mae pobl eraill yn bendant ei bod yn rhaffu celwyddau. Eileen yw’r gyntaf a’r selocaf ymhlith y ffyddloniaid, ac wrth iddi weld bod cymuned fregus y pentref yn dechrau dadfeilio, mae hi’n penderfynu cofnodi geni’r grefydd newydd hon yn ei Llyfr Jem ei hun. Wrth i ffyddloniaid Edafedd Duw ymgasglu i weld diwedd y byd, bydd y geiriau mae Eileen wedi’u hysgrifennu’n pennu ffawd Underhill a Jem ei hunan yn y pen draw. Ond oes modd ymddiried yn Eileen i ddweud y gwir? A sut gall unrhyw un wybod beth i’w gredu?

Am y Awdur
Wedi blynyddoedd o fethu ysgrifennu yng nghanol y nos, rhoddodd Carole Hailey y gorau i yrfa broffidiol fel cyfreithwraig i fod yn nofelydd tlawd. Wedi hynny, enillodd radd MA mewn Ysgrifennu Creadigol ym Mhrifysgol Goldsmiths ac yna ddoethuriaeth ym Mhrifysgol Abertawe yn 2020. Cafodd Carole ei rhoi ar y rhestr fer ar gyfer Gwobr Nofel Gyntaf Cystadleuaeth Bridport 2020 ac mae hi’n un o’r Awduron sy’n dod i’r brig a gafodd gymorth gan y London Library ar gyfer 2020/21. The Book of Jem yw ei nofel gyntaf.

Mewn cysylltiad â Watermark Press

5ed Chwefror 2021

Gelwid Alexander S. Pushkin yn “Sun of Russian Poetry” gan ei gyfoedion. Roedd gan y bardd dras ryfeddol. Roedd hen-dadcu ei fam, un o'r bobl fwyaf hyddysg ei gyfnod, yn ddisgynnydd teulu Abysinaidd tywysogaidd nodedig gan wasanaethu'n ffyddlon y  Pedr Fawr, Tsar Rwsia. Mae cofiannau cyndeidiau Pushkin mor ddiddorol â nofelau'r 18fed a'r 19eg ganrif.  Ysgrifennodd Pushkin:

My pride of blood I have subdued;
I'm but an unknown singer
Simply Pushkin, not Moussin,
My strength is mine, not from court:
I am a writer, a citizen.

Dywedodd yr ysgrifennwr blaenllaw o Rwsia, Ivan Turgenev, mai un o nodweddion arbennig barddoniaeth Pushkin oedd symlrwydd rhadlon a chlyfar.  Yn ei ysgrifennu, roedd yn ymgysylltu mewn deialog greadigol foddhaus â beirdd y Gorllewin - Shakespeare, Voltaire, Byron, a Walter Scott yn eu plith. 

Dylanwadodd barddoniaeth bolyffonig Pushkin yn helaeth ar nifer fawr o feirdd Rwsia gan greu iaith farddonol newydd.  Roedd y bardd yn hanesydd effeithlon hefyd: gosododd ei arwyr o gynfyd Rwsia'r sylfeini ar gyfer y nofel hanesyddol Rwsiaidd.Helpodd disgrifiadau dynamig y bardd o gymeriadau amrywiol ei fywyd a'i oes i greu delwedd hynod animeiddiedig o Rwsia gan ei gwneud hi'n bosib i alw ei brif waith, Eugene Onegin, yn “wyddoniadur bywyd Rwsia."Bydd y ddarlith hefyd yn esbonio pam mae barddoniaeth Pushkin mor anodd i'w chyfieithu, a pham nad yw ei ysgrifennu wedi datblygu'n ddatguddiad i ddarllenwyr y Gorllewin.

Mae’r digwyddiad hwn yn rhan o Raglen Pontio Creadigol rhwng y Deyrnas Unedig a Rwsia 2020-21 a drefnwyd gan Adran Ddiwylliannol ac Addysg Llysgenhadaeth Prydain ym Mosgo gyda chefnogaeth y Swyddfa Dramor, y Gymanwlad a Datblygu.

Gweinidogaeth Diwylliant Ffederasiwn Rwseg
Sefydliad Llenyddiaeth ac Ysgrifennu Creadigol Maxim Gorky Moscow

Nos Iau 11eg Chwefror 

Crynodeb o Lyfrau
Gaeaf 1904, ac mae Ellen, 21 oed a llawn ysbryd, wedi cael ei galw yn ôl o'i bywyd newydd yn Hoboken, New Jersey, i ddychwelyd i fferm ei theulu ar benrhyn Gŵyr gwyntog, mewn ymgais olaf i achub bywyd ei thad alcoholig. Mae hi'n dychwelyd i deulu sydd mewn anhrefn llwyr. Wrth i’w iechyd ddirywio, mae William yn colli rhannau helaeth o dir y teulu Thomas drwy gamblo; yn rhwystredig, mae Eleanor yn galaru am y gŵr roedd yn ei adnabod ers talwm; ac mae brodyr iau Ellen - gefeilliaid - yn wynebu dewisiadau anodd. Yn ei hymdrech i roi trefn ar fywydau ei theulu, mae Ellen yn brwydo yn wyneb un penderfyniad amhosib ar ôl y llall. A hithau'n ddyfeisgar, yn angerddol ac yn ddi-flewyn ar dafod, a ddylai hi aros ym Mro Gŵyr lle mae cynifer o gyfyngiadau ar fywyd menyw o hyd? A fydd hi'n gallu dioddef bod mor agos at ei chariad coll? A fydd hi'n dewis cartref a dyletswydd, neu gyffro a chyfle, ochr draw'r Iwerydd?

Am y Awdur
Mae Jane Fraser, yn byw, yn gweithio ac yn ysgrifennu ar benrhyn Gŵyr, de Cymru, mewn tŷ sy'n wynebu'r môr. Cyhoeddwyd ei chasgliad cyntaf o ffuglen fer, 'The South Westerlies', gan SALT yn 2019. Bydd ei nofel gyntaf, 'Advent', yn cael ei chyhoeddi ym mis Ionawr 2021 gan HONNO, y wasg annibynnol hynaf yn y DU sy'n arbenigo mewn ysgrifennu gan fenywod. Yn 2017, cyrhaeddodd restr fer Gwobr Ffuglen Manceinion; ac yn 2018, bu ymhlith enillwyr Gwobr Fish Publishing am Hunangofiant. Graddiodd o Brifysgol Abertawe â gradd MA (rhagoriaeth) a PhD mewn Ysgrifennu Creadigol. Bu'n un o Ysgrifenwyr wrth eu Gwaith Gŵyl y Gelli yn 2018 ac yn 2019. Mae hi'n fam-gu i Megan, Florence ac Alice. 

www.janefraserwriter.com
Twitter @jfraserwriter

Mewn cysylltiad â Honno Press

Dydd Mercher 17eg Chwefror

BYDD Y DIGWYDDIAD HON YN CAEL EI CARU ALLAN YN Y CANOLIG RWSIAIDD, GYDA CYFIEITHU SAESNEG SYML

Mae llenyddiaeth Rwsieg yn mynd drwy gyfnod - sy'n unigryw yn ei hanes - o ryddid ac annibyniaeth lwyr ar yr awdurdodau. Yn y ddarlith hon, bydd yr Athro Aleksey Varlamov yn trafod tueddiadau newydd mewn llenyddiaeth Rwsieg, gan gynnwys rôl yr ysgrifennydd fel adroddwr straeon, yn hytrach na phroffwyd neu ideolegwr, yn ogystal â'r dirwedd lenyddol bresennol yn Rwsia. Bydd y pwyslais ar lenyddiaeth ffeithiol, gwaith bywgraffyddol a statws mudiadau megis Realaeth, Ôl-realaeth ac Ôl-foderniaeth. Trafodir hefyd i ba raddau y gallwn ddeall y presennol drwy weithiau Zakhar Prilepin, R Senchin, A Salnikov a Grigorij Sluzhitel. 

Yr Athro Aleksey Varlamov yw Rheithor Sefydliad Llenyddiaeth ac Ysgrifennu Creadigol Maxim Gorky, Moscow. Mae ef hefyd yn ysgrifennydd blaenllaw, yn gyhoeddwr ac yn ymchwilydd i hanes llenyddiaeth Rwsieg yr 20fed ganrif ac mae ei lyfrau wedi cael eu cyfieithu i sawl iaith.

Mae’r digwyddiad hwn yn rhan o Raglen Pontio Creadigol rhwng y Deyrnas Unedig a Rwsia 2020-21 a drefnwyd gan Adran Ddiwylliannol ac Addysg Llysgenhadaeth Prydain ym Mosgo gyda chefnogaeth y Swyddfa Dramor, y Gymanwlad a Datblygu.

Gweinidogaeth Diwylliant Ffederasiwn Rwseg - Sefydliad Llenyddiaeth ac Ysgrifennu Creadigol Maxim Gorky Moscow

Dydd Llun 8fed Mawrth

Contained in Ice gan Lizzie Fincham

Teimladwy, cain ac amserol, mae synhwyrau craff a rhythmau imagistaidd Lizzie Fincham yn rhoi cipolwg i ni o dan arwyneb bywyd, i'r cysylltiadau dyfnach. A phob amser yn rhedeg drwy'r harddwch a’r delweddau sy’n dwyn byd natur i gof naturiol, y mae rhybuddion: 'The woods are turning to smoke'; 'As it always has, the bell tolls'… mae sensitifrwydd y farddoniaeth yn cuddio pwysigrwydd y themâu: y colledion a'r gobaith - mae Contained in Ice  yn cynnwys 'yr holl bethau bychain. a'r holl bethau mawr.'

Small gan Natalie Ann Holborow
Mae gan bawb eu hoff ddemoniaid. Wedi'i wau drwy gerddi am fytholeg, ffigurau llenyddol a glannau estron, ni all yr adroddwr ddianc rhag ei demon mwyaf oll: y demon cawraidd Small. Drwy iaith gignoeth a gonest, mae natur guddiedig byw gydag anhwylder bwyta yn cael ei llusgo i'r awyr agored a rhoddir iddi ffurf gorfforol a llais. Drwy berthnasoedd sy'n chwalu, amserau bath, tanbeidrwydd byddarol Delhi a chlosrwydd ystafelloedd aros ysbytai, mae Small yno yn swatio'n slei ar ysgwyddau menyw sy'n rhedeg am filltiroedd i ddianc - ond yn cael ei phlagio byth a beunydd gan gysgod sy'n llawer mwy na'i un ei hun.

Bywgraffiadau'r Awduron
Mae Lizzie Fincham, a anwyd ym mro Gŵyr, yn astudio am PhD mewn Ysgrifennu Creadigol ym Mhrifysgol Abertawe ar hyn o bryd. Mae 80 o'i cherddi wedi cael eu cyhoeddi mewn cyfnodolion a chasgliadau amrywiol, gan gynnwys New Welsh Review, Poetry Wales, North, French Literary Review, New Zealand Review. Mae Lizzie wedi cyrraedd rhestrau byr llawer o wobrau, gan gynnwys gwobr nodedig y Bridport Prize am farddoniaeth deirgwaith. Yn 2017 dyfarnwyd y wobr gyntaf iddi am Brexit Blues  yng Nghystadleuaeth Farddoniaeth Brighton. Cyhoeddwyd ei chasgliad cyntaf, Green Figs and Blue Jazz, gan Cinnamon Press yn 2017. Cyhoeddwyd ei phamffled diweddaraf, Contained in Ice, gan Cinnamon Press yn 2020.

Mae Natalie Ann Holborow yn ysgrifennwr arobryn y cafodd ei chasgliad cyntaf, And Suddenly You Find Yourself, ei lansio yng Ngŵyl Lenyddol Ryngwladol Kolkata a'i chynnwys yn rhestr 'Goreuon 2017' Wales Arts Review. Mae hi'n gyd-awdur yr antholeg Cheval. Enillydd Gwobr Terry Hetherington 2015 ac ymgeisydd ar restr fer cystadleuaeth y Gair Llafar Cursed Murphy, cyhoeddwyd ei hail lyfr Small (Parthian) a phamffled cydweithredol gyda Mari Ellis Dunning, The Wrong Side of the Looking Glass (Black Rabbit Press), yn 2020.

Nos Iau 11eg Mawrth

Cyflwynwyd gan Dr Lloyd Davies

Mae hanes echdynnu adnoddau yn Ne America fel stori hynafol. Yn ystod y degawdau diweddar gwelwyd pennod newydd yn agor wrth i lywodraethau'r rhanbarth geisio ailgyflwyno echdyniaeth fel peiriant datblygu domestig. Mae'n bosib iawn y bydd y datblygiad neo-echdyniaeth hwn yn creu buddion macro-economaidd a micro-economaidd ar gyfer y gwledydd sy'n ei fabwysiadu, ond mae costau cymdeithasol ac amgylcheddol uchel ynghlwm wrtho hefyd. Mae effeithiau cloddio am lithiwm yn enghraifft amserol a pherthnasol. Mae'r cynnydd aruthrol yn y galw am fatris ïonau lithiwm yn sbarduno datblygiad ar garlam y diwydiant mwyngloddio yn rhanbarth bregus Atacama Tsile, yr Ariannin a Bolifia. I sicrhau cyflenwad Ewropeaidd, mae cynlluniau ar y gweill i ehangu cynhyrchu lithiwm i Bortiwgal. Gan ystyried y rhuthr hwn am 'olew gwyn’, bydd y gweminar hwn yn archwilio tri chwestiwn craidd: beth yw costau neo-echdyniaeth yn Ne America, sut caiff y rhain eu cyfiawnhau a beth (os oes rhywbeth) y gellir ei wneud i wrthsefyll?

Mae Oliver Balch yn newyddiadurwr annibynnol sy'n arbenigo yn rôl busnes mewn cymdeithas. Mae'n byw ym Mhortiwgal ar hyn o bryd ac yn cyfrannu'n rheolaidd at The Guardian, The Times a'r FT, yn ogystal â chyfryngau eraill yn y DU ac yn rhyngwladol. Cwblhaodd Oliver PhD yng Nghanolfan Astudiaethau Lladin-Americanaidd Prifysgol Caergrawnt yn 2018, gan ganolbwyntio ar rôl moeseg gorfforaethol, buddsoddiad tramor a neo-echdyniaeth (neo extractivism) yn Wrwgwái. Oliver yw awdur tri llyfr teithio, gan gynnwys Viva South America! Mae ei lyfr diweddaraf yn canolbwyntio ar Amasonia.
www.oliverbalch.com

Dydd Mercher 28ain Ebrill

Pa amgylchiadau sy'n dylanwadu ar yr hyn y gallwn ei ddweud a'r hyn na allwn ei ddweud wrth adrodd straeon ein bywydau? Yn y sgwrs hon, bydd Rebecca Clifford yn archwilio 75 o flynyddoedd o hanes llafar gyda phobl a oroesodd yr holocost pan oeddent yn blant, gan ystyried sut mae'r goroeswyr hyn wedi adrodd eu straeon mewn cyd-destunau hanesyddol newidiol drwy'r ugeinfed ganrif ac ar ddechrau'r unfed ganrif ar hugain. Bydd hi'n archwilio'r cysylltiad rhwng gweithredoedd siarad ac atgofion diweddarach. Bydd y sgwrs hon o ddiddordeb, nid yn unig i athrawon a myfyrwyr sy’n astudio’r Holocost, ond hefyd i bawb sydd â diddordeb mewn adrodd straeon, hanes llafar, a'r cwestiwn sut rydym yn gwneud synnwyr o'n hatgofion cynharaf.

Mae Rebecca Clifford, yn Athro Cysylltiol mewn Hanes Modern ym Mhrifysgol Abertawe. Mae ei llyfr diweddaraf am fywydau ar ôl y rhyfel plant a oroesodd yr Holocost, Survivors: Children's Lives After the Holocaust (Yale University Press 2020), wedi cael ei enwebu am wobrau llyfrau ffeithiol gorau Prydain, ei gynnwys ar restr hir Gwobr Lenyddol Wingate ac wedi'i enwi'n un o Lyfrau’r Flwyddyn 2020 gan The Telegraph. Ar hyn o bryd, mae hi'n gweithio ar lyfr am blant 'Lingfield', grŵp o blant a oroesodd y daethpwyd â nhw i Brydain ym 1945 a 1946, y  gofalwyd amdanynt ac arsylwyd yn agos arnynt gan Anna Freud a'i chylch o seicdreiddwyr. Ariannwyd ei hymchwil ddiweddar gan yr Academi Brydeinig, Ymddiriedolaeth Leverhulme a Sefydliad Addysgol yr Holocost.

UCL Centre for Holocaust Education

Nos Iau 29ain Ebrill

Many Rivers to Cross yw nofel gyntaf Dylan Moore, golygydd the welsh agenda sy’n un o Gymrodorion Rhyngwladol Gŵyl y Gelli. Mae'r nofel, a ysgrifennwyd yn dilyn cyfnod yn gwirfoddoli mewn prosiect yng Nghasnewydd, The Sanctuary, ac sy'n seiliedig yn rhannol ar gyfweliadau â cheiswyr lloches a ffoaduriaid, yn olrhain cyfres o deithiau - symudiadau ar draws amser a lle - o strydoedd Pillgwenlly yng Nghasnewydd i wersyll y 'Jyngl' yn Calais, ac o Ethiopia i ynys Lampedusa.

Am y Awdur
Mae Dylan Moore wedi gweithio fel golygydd cylchgrawn, athro ysgol gyfun, gweithiwr cymorth ffoaduriaid a'r tu ôl i'r cownter mewn siop sglodion. Roedd ei lyfr cyntaf, Driving Home Both Ways, yn gasgliad o ysgrifau am deithio; mae ei waith newyddiadurol wedi ymddangos yn Lonley Planet, Vanity Fair, Times Educational Supplement ac ar BBC Radio 4. Mae'n un o Gymrodorion Rhyngwladol Gŵyl y Gelli.

Cultural Institute 'Cyfres Salon Llenyddol'

Digwyddiad Lansio Elizabeth Montagu Correspondence Online (EMCO): Cam 2 (llythyrau gan Elizabeth Montagu at y bardd a'r athronydd, James Beattie, a delweddau o Lyfrgell Huntington)

Ddyd Llun 10 Mai | 3:30yp-4:30yp

Ymunwch â ni am ddigwyddiad lansio Cam 2  Elizabeth Montagu Correspondence Online (EMCO) (llythyrau gan Elizabeth Montagu at y bardd a'r athronydd, James Beattie, a delweddau o Lyfrgell Huntington) gyda'r Athro Nicole Pohl, yr Athro Caroline Franklin, Dr Elizabeth Eger, Dr Joost Hengstmenge, Joanna Barker, Dr Anna Senkiw, Dr Jack Orchard ac Alexander Roberts. Bydd y panel yn dangos y cynnwys a’r nodweddion sydd ar gael ar wefan y prosiect i ysgolheigion gohebiaeth y 18fed ganrif ac yn archwilio amrywiaeth o bynciau, gan gynnwys y berthynas rhwng James Beattie ac Elizabeth Montague, James Beattie a'i danysgrifwyr ac arwyddocâd Oes y Goleuo yn yr Iseldiroedd. Yn ogystal, bydd y prosiect yn cyflwyno copïau ffacsimili, sydd ar gael am ddim am y tro cyntaf, o dros 3,000 o lythyrau o archif Huntington.

Mae'r Athro Nicole Pohl (Prifysgol Oxford Brookes), Prif Olygydd EMCO, yn gweithio ar lenyddiaeth Saesneg y deunawfed ganrif gyda diddordeb penodol mewn llythyron a llenyddiaeth menywod. Mae wedi cyhoeddi a golygu llyfrau ar ysgrifennu iwtopaidd menywod yn yr ail ganrif ar bymtheg a'r deunawfed ganrif, salonau Ewropeaidd ac epistolaidd.

Yr Athro Caroline Franklin yw Prif Ymchwilydd EMCO. Graddiodd o Brifysgolion Llundain a Chaerdydd, ac mae'n Gymrawd y Gymdeithas Saesneg. Mae'n arbenigwr ar lenyddiaeth y ddeunawfed ganrif a'r bedwaredd ganrif ar bymtheg gyda diddordeb arbennig mewn ysgrifennu gan fenywod.

Joanna Barker (Prifysgol Durham), Cymrawd Ymchwil Er Anrhydedd Sefydliad Astudiaethau Canoleosol a Modern Cynnar a Rheolwr Prosiect EMCO, sefydlodd ymddiriedolaeth elusennol Elizabeth Montagu’s Correspondence Online (EMCO), gan arwain at brosiect EMCO.

Mae ymchwil Dr Elizabeth Eger (Coleg y Brenin, Llundain), Golygydd Ymgynghorol EMCO, yn perthyn i faes hanes diwylliannol rhyngddisgyblaethol y 18fed ganrif hir. Mae ganddi ddiddordeb penodol mewn ysgrifennu gan fenywod, barddoniaeth, diwylliant gweledol a hanes cysyniadol 'moethusrwydd'.

Mae Dr Joost Hengstmengel yn gyfarwyddwr academaidd Sefydliad Economeg a Diwinyddiaeth Erasmus ym Mhrifysgol Erasmus Rotterdam ac mae'n ddarlithydd ym Mhrifysgol Diwinyddiaeth Kampen, Yr Iseldiroedd.

Mae Dr Anna Louise Senkiw (Prifysgol Oxford Brookes), Cynorthwy-ydd Ymchwil EMCO, newydd gwblhau ei thraethawd ymchwil o'r enw “Made in the Media: Actresses, Celebrity and the Periodical Press in the Late Eighteenth-Century” dan arweiniad yr Athro Ros Ballaster ym Mhrifysgol Rhydychen ac mae wrthi'n ei droi'n llyfr.

Yn ddiweddar mae Dr Jack Orchard (Prifysgol Abertawe), Cynorthwy-ydd Ymchwil EMCO, wedi cwblhau ei draethawd ymchwil PhD ar “Reading and Sociability in the Correspondence Networks of Elizabeth Montagu and Friends” drwy Ddyfarniad Doethurol ar y Cyd rhwng Prifysgol Abertawe ac Electronic Enlightenment (EE) yn Llyfgell Bodleian, Rhydychen.

Mae Alexander Roberts yn Rheolwr Ymchwil Ddata a’r Dyniaethau Digidol ym Mhrifysgol Abertawe ac yn Ymgynghorydd Technegol a Datblygwr EMCO. Mae ganddo gefndir ym maes Ethnogerddoreg a phrofiad eang o gadwraeth ac ysgoloriaeth ddigidol ac mae wedi cyd-ddatblygu rhifynnau digidol blaenorol gan gynnwys The Poems of Guto’r Glyn a The Works of Dafydd ap Gwilym.

COFRESTRWCH YMA

Marianne Tuckman yn sgwrsio gyda David Britton

19eg Mai 2021 | 7yh-8:30yh

Sgrinio, trafodaeth ac yna Holi ac Ateb

Crynodeb:

Yn rhyfedd, mae cartref menyw wedi dod yn frwnt iawn. Yn fochaidd, mewn gwirionedd. Yn llawn ofn, mae hi’n ffonio ei glanhawr, pync sydd ar fin cael ei hel allan o’i thŷ, i ddod i helpu, ond er gwaethaf eu holl ymdrechion, mae’r tŷ yn mynd yn fwyfwy brwnt... Yfory, roedd hi wedi cynllunio cael plant a chwarae gyda nhw. Tybed a fydd hyn yn bosibl?

Themâu:

Y cwestiwn rydw i’n ei ofyn yn y prosiect hwn yw: os bydd grymoedd o’r tu allan megis newid yn yr hinsawdd yn ymwthio i gartref ac yn ei ddifwyno, sut mae ein gweledigaeth o’r dyfodol yn newid? Trafodir cwestiwn llosg sy’n wynebu fy nghenhedlaeth i: ydy cael plant yn dal i fod yn opsiwn?

BYWGRAFFEG:

Mae Marianne yn berfformiwr, yn ddyfeisiwr, yn artist dawns ac yn ysgrifennwr sy’n byw rhwng Berlin a’r DU lle mae hi’n astudio MPhil ymchwil mewn ysgrifennu creadigol (Prifysgol Abertawe), gan ganolbwyntio ar y berthynas rhwng testunau a pherfformiadau byw ymgorfforedig.

Ei chenhadaeth: gwneud i eiriau chwysu.

Ei dull: caru drwy sgwrsio.

Cyfathrebu straeon sy’n ysgogi Marianne i greu gwaith sy’n cyfuno hiwmor, trosiadau barddonol, dawnsio gyddfol a.... sgwrsio.

Yn gyffredinol, mae Marianne yn awdur neu’n gydawdur i brosiectau y mae hi’n eu perfformio eu hunan ac mae hi wedi cyflwyno gwaith mewn lleoliadau gan gynnwys Neuadd Gyngerdd Megaron Athens, Vorspiel -CTM - Gŵyl Transmediale (Berlin), Theatr y Blue Elephant (Llundain), Hasta Trilce (Buenos Aires) a’r Arts Printing House (Vilnius). Mae hi wedi gweithio'n berfformiwr yn Theatr Genedlaethol Reinickendorf (Vinge/ Muller, Berliner Festspieler), Manque La Banca (ffilm), 12 Days (Film 4), Punderson Gardens (ymgyrch Nadolig Arket) a João Cidade (theatr ddawns) ymhlith eraill.

Gwyliwch y rhagolwg: https://youtu.be/IdD_V40AkrM 

COFRESTWCH YMA

Nos Iau 01 Gorffennaf

I ddathlu cyhoeddiad Welsh English (De Gruyter, 2020), gan Rob Penhallurick, Heli Paulasto a Benjamin Jones, bydd Rob yn trafod â Jonnie Robinson, Prif Guradur Saesneg Llafar yn y Llyfrgell Brydeinig. Bydd y drafodaeth yn cynnwys amrywiaeth, hanes a statws cymdeithasol y Saesneg yng Nghymru, ynghyd â'r profiad o ysgrifennu'r trosolwg cynhwysfawr cyntaf hyd llyfr ar ymchwil i Saesneg llafar yng Nghymru. Yn ogystal, bydd Rob a Jonnie yn siarad am gydweithio'n barhaus gyda'r nod o warchod a hyrwyddo recordiadau sain hanesyddol Arolwg Tafodieithoedd y Saesneg yng Nghymru.

Welsh English: y gyfrol
Mae acenion a thafodieithoedd presennol Saesneg yng Nghymru yn ganlyniad cyfun newid iaith hanesyddol o'r Gymraeg i'r Saesneg, dwyieithrwydd parhaus, cysylltiadau agos rhwng Cymru a Lloegr a mewnfudo amlddiwylliannol. O ganlyniad, mae Saesneg Cymru yn amrywiaeth unigryw sy'n amrywiol yn rhanbarthol ac yn gymdeithasol-ieithyddol. Yn ogystal ag ymchwil bresennol, mae Welsh English yn defnyddio amrywiaeth eang o ddata corpws llafar a gasglwyd o bob rhan o Gymru er mwyn disgrifio ffonoleg, geirfa a gramadeg Saesneg yng Nghymru. Mae'n cynnwys trafodaeth am gyd-destunau cymdeithasol-ieithyddol a diwylliannol, a newid parhaus yn Saesneg Cymru. Mae'r llyfr yn ddealladwy i ddarllenwyr nad ydynt yn arbenigwyr, ond mae'n arbennig o ddefnyddiol i ysgolheigion, athrawon a myfyrwyr â diddordeb yn yr iaith Saesneg yng Nghymru, Prydain a'r byd. Mae'n cynnig adnodd heb ei ail am yr amrywiaeth hirsefydlog a bywiog hwn.

Mae Rob Penhallurick yn awdur Studying the English Language (2003, 2010, Palgrave Macmillan), Studying Dialect (2018, Palgrave Macmillan), ac wedi cyfrannu at Mouton World Atlas of Variation in English, yr Electronic World Atlas of Varieties of English (https://ewave-atlas.org), Language in the British Isles (Cambridge University Press), The Oxford History of English Lexicography a gweithiau blaenllaw eraill ar amrywiaeth yr Iaith Saesneg a'i hastudio. Mae wedi gweithio ar bedwar prif arolwg o dafodieithoedd Ewrop: Voices y BBC, Atlas Linguarum Europae, Arolwg Tafodieithoedd Saesneg ac Arolwg Tafodieithoedd y Saesneg yng Nghymru. Mae Rob hefyd yn guradur Archif Saesneg Cymru ac yn awdur dau fonograff a llawer o draethodau ar y Saesneg yng Nghymru.

Jonnie Robinson yw Prif Guradur Saesneg Llafar yn y Llyfrgell Brydeinig ac yn gyfrifol am archif helaeth y Llyfrgell o recordiadau sain o acenion a thafodieithoedd Prydain. Mae ef wedi bod yn ffodus i weithio’n agos gyda recordiadau sain a grëwyd ar gyfer dau arolwg o dafodieithoedd rhanbarthol a gynhaliwyd ar draws Prydain gyfan sef Survey of English Dialects a BBC Voices ac, yn 2010, bu’n gyd-guradur arddangosfa fawr gyntaf y byd am yr iaith Saesneg, sef Evolving English: One Language, Many Voices. Ymhlith ei lyfrau mae East Midlands English (de Gruyter, 2018 gyda Natalie Braber) ac A Thesaurus of English Dialect and Slang (CUP, 2021). 

26ain Mai 2020 

8fed Hydref 2020

Cyflwynir gan CREW Prifysgol Abertawe (Canolfan Ymchwil i Lenyddiaeth ac Iaith Saesneg Cymru) a'r Sefydliad Diwylliannol

Cyflwynir gan Norena Shopland

Yn ystod y sgwrs hon, bydd yr Athro Kirsti Bohata, yn cyflwyno’r ysgrifennwr o Abertawe, Amy Dillwyn, a’i ffuglen radical. Yn ei nofelau, mae Amy Dillwyn wedi creu ymgnawdoliadau gwrywaidd (troseddwyr gan amlaf) er mwyn caniatáu iddi archwilio hunaniaethau anneuaidd a chwennych lesbiaidd.

Yn hwyrach, daw’r ymgnawdoliadau hyn yn gymeriadau benywaidd (troseddwyr o hyd) sy’n meddiannu straeon gwrywaidd.

Mae’r sgwrs hon yn addas ar gyfer cynulleidfa gyffredinol ac mae croeso i bawb.

13eg Hydref 2020 

4ydd Tachwedd 2020

Mae Dai Smith yn adfyfyrio ar y cerrynt croes deallusol yn ei fywyd fel hanesydd a nofelydd wrth iddo lansio ei nofel ddiweddaraf, The Crossing, mewn sgwrs â Jon Gower.

Mae’r nofel yn adeiladu ar drioleg Dai ar hanes ffugiol De Cymru ddiwydiannol gan ei chwblhau. Mae The Crossing, polyffonig ac aml-leisiol, yn gymysgedd trawiadol a phryfoclyd o’r gwirionedd a’r dychmygol wrth gydblethu tynghedau unigol, rhai go iawn a rhai ffug, gyda cyfeiriad tynghedlon a ffurfiol cymdeithas.

Mae Dai bellach yn ysgrifennu gwaith creu atgofion nid yw’n hunangofiant nac yn gofiant yn ei farn ef ond, yn hytrach, y ddwy ffurf yn hongian yn yr atgof.  

Mewn cysylltiad â PARTHIAN

'Cyfres Salon Llenyddol' Sefydliad Diwylliannol 

Wedi ei geni’n domboi yn Abertawe, De Cymru ym 1845, bu Amy Dillwyn yn chwilio am flynyddoedd am ystyr i’w bywyd. Yn fenyw ifanc effeithwyd Amy yn ddrwg gan nad oedd ei chyfaill Olive yn rhannu ei serch tuag ati ac hefyd gan y ffaith fod ganddi sawl uchelgais na wireddwyd. Yn ddiweddarach, myfyriodd ar ei phrofiadau mewn cyfres o nofelau a werthodd yn dda. Mae ‘Jill’, ‘The Rebecca Rioter’ ac ‘A Burglary’ yn weithiau difyr i’w darllen, a gyhoeddwyd gan Glasuron Honno.

27ain Tachwedd 20202

3ydd Rhagfyr 2020

‘In Jon Gower's fifth collection of short fiction, he has unleashed a motley crew of rambunctious characters... These unique stories are a melting pot of wild imagination and inventive language, conjured up with a drop of magic realism, a hint of the surreal and a soupçon of fable.’ - Madeleine D’Arcy, awdur Waiting for the Bullet

Am yr Awdur
Mae Jon Gower yn awdur mwy na 30 o lyfrau, yn Gymraeg ac yn Saesneg, gan gynnwys The Story of Wales a fu’n gydymaith i gyfres drobwynt y BBC, An Island Called Smith a enillodd iddo Wobr Ysgrifennu Teithio John Morgan, ac Y Storïwr a enillodd Gwobr Llyfr y Flwyddyn Cymru. Mae’n gyn-ohebydd y celfyddydau a’r cyfryngau i BBC Cymru ac am flynyddoedd lawer, bu’n cyflwyno rhaglen gelfyddydol Radio Cymru, First Hand. Mae’n byw yng Nghaerdydd gyda’i wraig Sarah a’i ferched Elena ac Onwy. 

'Cyfres Salon Llenyddol' Sefydliad Diwylliannol 

9fed Rhagfyr 2020

Margery Kempe, a aned ym 1373, yw'r fenyw gyntaf hysbys i ysgrifennu hunangofiant yn yr iaith Saesneg. A hithau’n fenyw weledigaethol, afieithus, yn afreolus yn aml, a fu'n byw yn y gymuned leyg, nid oedd ei ffurf arbennig ar ysbrydolrwydd bob amser yn cael ei chymeradwyo mewn amgylchedd diwylliannol a oedd yn aml yn tybio bod mynegiant 'gormodol' gan fenyw yn annormaledd neu'n heresi. Margery Kempe’s Spiritual Medicine: Suffering, Transformation and the Life-Course (D.S. Brewer) yw'r astudiaeth lawn gyntaf o The Book of Margery Kempe o safbwynt y dyniaethau meddygol. Gan harneisio'r syniad canoloesol hollbresennol o Grist y Meddyg, mae'n cynnig ffordd newydd o ddarllen y lyfr fel hanes ymgysylltiad personol Kempe â pharadeimau meddygol lle bu’n destun goddefol o’r blaen. Gan ganolbwyntio ar ryngweithiadau meddygaeth, cyfriniaeth ac atgenhedlu fel prosiect ffeministaidd, mae'r llyfr hwn yn ddarlun eang o gylch bywyd, gan archwilio ymwybyddiaeth barhaus Kempe am ei chorff cyfriniol a'u gwrthodiad i gyfaddawdu ar ei greddf i ddangos sut mae hi’n teimlo yn ddi-flewyn ar dafod.

Mae Laura Kalas yn Ddarlithydd mewn Llenyddiaeth Ganoloesol yn yr Adran Llenyddiaeth Saesneg ac Ysgrifennu Creadigol ym Mhrifysgol Abertawe. Mae hi wedi cyhoeddi mewn sawl cyfnodolyn academaidd, wedi cyfrannu at The Literary Encyclopedia a chyhoeddi erthyglau yn The Conversation a The Independent. Mae ei gwaith ar y rysáit feddygol ar ddiwedd The Book of Margery Kempe wedi cael sylw yn The Guardian a'r BBC History Magazine. Margery Kempe’s Spiritual Medicine yw ei llyfr cyntaf.

Mewn cydweithrediad â Boydell and Brewer.

10fed Rhagfyr 2020

Traddodir Darlith Flynyddol Richard Burton eleni gan yr Athro Hazel V. Carby: beirniad diwylliannol blaenllaw, arloeswr ym meysydd ffeministiaeth ddu, amlddiwylliannedd ym Mhrydain ac astudiaethau Affro-Americanaidd. Mae'r Athro Carby yn gyd-awdur The Empire Strikes Back ac yn awdur Cultures in Babylon: Black Britain and African America, Race Men, a Reconstructing Womanhood. Bellach yn Athro Emeritws, bu’n dysgu am ddeng mlynedd ar hugain ym Mhrifysgol Iâl fel Athro Charles C a Dorothea S Dilley ym meysydd Astudiaethau Affro-Americanaidd ac Astudiaethau Americanaidd.

Yn ei llyfr diweddaraf, Imperial Intimacies: A Tale of Two Islands, mae Carby yn symud rhwng y presennol a'r gorffennol, gan ddilyn llinynnau teuluol a hanesyddol ei thad o Jamaica a'i mam o Gymru, gan osod ei bywyd ei hun o fewn hanes ehangach yr Ymerodraeth ac economi’r gaethfasnach drawsatlantig. Fe gyhoeddwyd yn ddiweddar fod y gyfrol wedi ennill Gwobr Nayef Al-Rodhan ar yr Academi Brydeinig.

Bydd yr Athro Carby yn darllen o Imperial Intimacies cyn trafod ei bywyd a’i gyrfa mewn sgwrs gyda’r Athro Daniel G. Williams, cyfarwyddwr Canolfan Astudiaethau Cymreig Richard Burton ym Mhrifysgol Abertawe.

Dydd Iau 4 Tachwedd, 6:30pm – 7:30pm GMT

Ymunwch â ni ar gyfer y digwyddiad arbennig hwn lle bydd pum awdur benywaidd uchel eu parch o Gymru ac Ewrop yn trafod ac yn darllen eu gwaith. Bydd Rebecca F. John, Caryl Lewis ac Efa Lois (Cymru) yn dod ynghyd â Nora Ikstena (Latfia) ac Alena Mornštajnová (Gweriniaeth Tsiec) i archwilio dulliau o ffuglennu hanes ac ysgrifennu am deulu, cymuned a lle.

Cadeirydd: Dr Kathryn Jones

Panelwyr:

Nora Ikstena yw un o'r awduron rhyddiaith mwyaf amlwg a dylanwadol Latfia. Ar ôl ennill gradd mewn Athroniaeth o Brifysgol Latfia ym 1992, aeth i astudio llenyddiaeth Saesneg ym Mhrifysgol Columbia. Mae Nora Ikstena yn aml yn myfyrio ar fywyd, cariad, marwolaeth a ffydd yn ei rhyddiaith. Soviet Milk (2015, oedd ar restr fer Gwobr Llenyddiaeth Flynyddol am ryddiaith orau a'i chyfieithu i nifer o ieithoedd gan gynnwys Japaneeg, Almaeneg, Croateg, Saesneg, Hwngari, Eidaleg a Rwseg), Besa (2012), Celebration of Life (1998, wedi'i gyfieithu i Norwyeg, Eidaleg, Daneg, Sweden), a The Virgin's Lesson (2001) yw rhai o'i nofelau a werthfawrogir ehangaf. Mae'r nofel Amour Fou wedi'i haddasu ar gyfer theatr a'i chyhoeddi yn Rwseg (2010). Mae Ikstena hefyd yn awdur toreithiog ar ffuglen fywgraffyddol, ffeithiol, sgriptiau, traethodau a chasgliadau o ryddiaith byr. Mae hi’n cyfrannu’n fywiog ym mywyd diwylliannol a gwleidyddol Latfia ac yn gyd-sylfaenydd y International Writers and Translators’ House yn Ventspils. Yn 2006, derbyniodd Wobr Cynulliad Baltig mewn llenyddiaeth.

Mae Alena Mornštajnová yn athrawes Saesneg, cyfieithydd ac awdur pum nofel lwyddiannus. Mae ei nofel ddiweddaraf, Tiché roky (Blynyddoedd o Dawelwch, 2019), wedi cadarnhau ei safle fel nofelydd uchel ei pharch, boblogaidd gyda mwy na 500,000 o gopïau o’i llyfrau wedi’u gwerthu yn y Weriniaeth Tsiec yn unig. Mae hawliau ar gyfer ei nofel fwyaf llwyddiannus Hana wedi cael eu gwerthu i bedair gwlad ar bymtheg gan gynnwys y Deyrnas Unedig, Awstria, yr Eidal, Ffrainc, Gwlad Pwyl, Yr Iseldiroedd a Rwsia.

Ganwyd Rebecca F. John ym 1986, ac fe’i magwyd yn Pwll, pentref bach ar arfordir de Cymru. Mae ganddi BA mewn Saesneg gydag Ysgrifennu Creadigol ac MA mewn Ysgrifennu Creadigol o Brifysgol Abertawe, yn ogystal â PCET TAR o Brifysgol Cymru y Drindod Dewi Sant. Mae ei straeon byrion wedi'u darlledu ar BBC Radio 4 a BBC Radio 4Extra. Yn 2015, roedd ei stori fer ‘The Glove Maker’s Numbers’ ar restr fer Gwobr Stori Fer EFG y Sunday Times. Hi yw enillydd Gwobr Lleisiau Newydd Rhyngwladol PEN 2015. Cyhoeddwyd ei chasgliad stori fer gyntaf, Clown's Shoes, gyda Parthian yn 2015. Roedd ei nofel gyntaf, The Haunting of Henry Twist, (Serpent's Tail, 2017) ar restr fer Gwobr Nofel Gyntaf Costa. Yn 2022, bydd yn cyhoeddi ei llyfr plant cyntaf gyda Firefly Press, yn ogystal ag ail nofel i oedolion, The Empty Greatcoat, a nofel fer, Fannie, gyda Honno.

Mae Efa Lois yn arlunydd ac awdur sy’n dod yn wreiddiol o Geredigion. Mae ei gwaith yn canolbwyntio’n bennaf ar chwedloniaeth, hanes menywod Cymru, a byd natur a phwysigrwydd ei warchod. Derbyniodd Ysgoloriaeth Awdur Newydd Llenyddiaeth Cymru yn 2020. Hi oedd arlunydd swyddogol Tafwyl yn 2018, 2019, 2020 a 2021. Mae ei gwaith arlunio wedi ymddangos yn Menywod Mentrus Cymru gan Cadw, Henriet y Syffrajet gan Angharad Tomos (Gwasg Carreg Gwalch, 2018), 10 o Sir Benfro (Amgueddfa Narberth, 2021), ac Y Stori Orau gan Lleucu Roberts (Ennillydd y Fedal Ryddiaith 2021, Y Lolfa). Bydd ei darluniau hefyd yn ymddangos yn nghyfrol Jon Gower Cymry o Fri (Y Lolfa, 2021). Ar hyn o bryd mae hi wrthi'n gweithio ar ysgrifennu ac arlunio dwy gyfrol i blant.

Mae’r awdures Caryl Lewis wedi ennill Gwobr Llyfr y Flwyddyn ddwywaith am ein ffuglen llenyddol a gwobr Tir na n-Og yn 2004 a 2015. Addaswyd ei nofel Martha, Jac a Sianco yn ffilm a enillodd 6 BAFTA Cymru a Gwobr Ysbryd yr Ŵyl, Gŵyl Cyfryngau Celtaidd yn 2010. Mae ei gwaith yn cael ei astudio fel rhan o’r cwricwlwm addysg ac mae hi’n sgrin-awdur llwyddiannus (yn gweithio ar ddramâu BBC/S4C Y Gwyll a Craith). Bydd ei nofel Saesneg gyntaf, DRIFT yn cael ei chyhoeddi gan Penguin yn Ebrill 2022 a Seed, ei nofel Saesneg gyntaf ar gyfer darllenwyr 8+ yn cael ei gyhoeddi gan MacMillan Uk a MacMillan US yn Mai 2022. Mae hi’n byw gyda’i theulu ar fferm ger Aberystwyth.

Mae Dr Kathryn Jones yn Athrawes Gyswllt Ffrangeg ym Mhrifysgol Abertawe. Mae’n cadeirio’r panel cenedlaethol ar gyfer Ieithoedd Modern cyfrwng Cymraeg. Mae hi wedi cyhoeddi ym meysydd diwylliant cyfoes Ffrengig ac Almaenig, awduresau Ffrangeg ôl-wladychol ac awduresau taith, astudiaethau gwrthdaro ac astudiaethau cof. Cyhoeddwyd ei llyfr diweddaraf, Hidden Text, Hidden Nation: (Re)Discoveries of Wales in Travel Writing in French and German (1780-2018), a ysgrifennodd gyda Carol Tully a Heather Williams, gan Wasg Prifysgol Lerpwl yn 2020.

Mae ‘European Writers' yn brosiect tymor hir gan EUNIC Llundain yr amcan yw hyrwyddo Llenyddiaeth Ewropeaidd yn y DG. Cefnogir y digwyddiad hwn gan Ganolfan Tsiec Llundain, Llenyddiaeth Latfia a Llysgenhadaeth Latfia.
Mewn partneriaeth â Llenyddiaeth Cymru a Sefydliad Diwylliannol Prifysgol Abertawe.